İYTE Kütüphanesi E-Bülten Ekim 2013: Yardım Masası

Açık Erişim & İYTE Açık Erişim Arşivi

Açık Erişim Nedir?

Açık Erişim, 2001 Budapeşte Açık Erişim İnisiyatifi’nde “bilimsel literatürün internet aracıyla finansal, yasal ve teknik bariyerler olmaksızın, erişilebilir, okunabilir, kaydedilebilir, kopyalanabilir, yazdırılabilir, taranabilir, tam metne bağlantı verilebilir, yazılıma veri olarak aktarılabilir ve her türlü yasal amaç için kullanılabilir biçimde kamuya ücretsiz açık olması” biçiminde tanımlanmıştır.

Açık Erişim Neden Ortaya Çıktı?

1. Aniden yükselen maliyetler
2. Bilimsel iletişimin geniş platformlara taşınması
3. Araştırma etkisinin artışına duyulan ihtiyaç
4. Dijital mirasın korunmasına duyulan ihtiyaç

Açık Erişim Neden Tercih Edilmeli?

1. Ücretlendirme ve lisanslama konusundaki engelleri kaldırarak bilimsel bilgiyi özgürleştirir
2. “Adil Kullanım” hakkı sağlar
3. Çalışmanın tanınırlığını ve görünürlüğünü arttırarak bilimsel etkisini yükseltir
4. Atıf oranlarını yükseltir (% 50-300)
5. Araştırmacıların literatüre daha geniş alandan bakmasını sağlar

Kurumsal Arşiv’in Faydaları nelerdir?

1. Bilimsel faaliyetlerin çıktılarını dünyaya açar
2. Çıktıların görünürlüğünü ve etkisini arttırır
3. Üniversiteyi, potansiyel paydaşlara tanıtır
4. Dijital çıktıları toplar ve yönetir
5. Araştırma ve öğretim faaliyetlerini yönetir ve ölçer
6. İşbirliği çalışmalarını destekler
7. Disiplinlerarası araştırmalar için çalışma alanı sağlar
8. Dijital öğretim materyallerinin geliştirilmesini ve paylaşımını kolaylaştırır
9. Öğrencilere, bilimsel gelişimlerini destekleyici içerik ve çalışmalarını paylaşacak platform sunar

Kurumsal Açık Arşivin İçeriği Nedir?

1. Makaleler
2. Ön baskı (pre-prints)
3. Son baskı (post-prints)
4. Tezler
5. Proje çıktıları
6. Kitap/kitap bölümleri
7. Konferans bildirileri/sunumlar
8. Teknik dokümanlar/kılavuzlar
9. Veri setleri
10. Öğretim nesneleri

İYTE Açık Erişim Arşivi

DSpace@IZTECH, İYTE'nin Açık Erişim Sistemi'dir. DSpace@IZTECH, İYTE'nin entelektüel birikimini bir araya toplayarak kurumsal bir dijital açık arşiv oluşturmak ve uluslararası standartlarda açık erişime sunmak amacındadır. Bu çerçevede, her bölüm ve birimin üretmekte olduğu makale, kitap, tez, rapor, bildiri, afiş, video, resim gibi basılı ve elektronik dokümanlar sisteme hızlıca yüklenmektedir.

İYTE'nin tüm mensuplarına ait akademik çalışmaların söz konusu arşivde uzun dönemli olarak toplanması, saklanması ve böylece kurumsal akademik mirasın oluşturulması hedeflenmektedir. Ayrıca, arşiv tüm dünya açık erişim sistemleri ile entegre çalışacağı için, burada yer alan akademik çalışmaların görünürlüğü, yayınların atıf sayıları ve İYTE'nin web sıralamalarının önemli ölçüde artması beklenmektedir.

İYTE Açık Erişim Arşivi: http://openaccess.iyte.edu.tr