BİLGİ VE KURULUMU
Mendeley nedir?
Mendeley yayınları düzenlemenizi, okumanızı, not almanızı ve atıf vermenizi sağlayan bir referans yönetim sistemi ve aynı zamanda benzer alanlardaki araştırmacıların biraraya gelmesine, araştırmacıların yeni araştırma trendlerini takip etmesine olanak sağlayan, dünya çapında 4 milyondan fazla kullanıcısı olan bir akademik işbirliği ağıdır.
Mendeley bir yandan etkin akademik yazımı destekleyen, referansları organize ederek verimliliği artıran bir Referans Yönetimi sistemiyken; diğer taraftan da araştırmacı işbirliğine olanak sağlayan , bilgi paylaşımını destekleyen , araştırmacı profillerini görünür kılan bir Araştırma İşbirliği Ağı görevi görür.
Ücretsiz faydalanılan Mendeley’den farklı olarak Mendeley Institutional Edition (MIE) kullanıcılar için genişletilmiş haklar tanıyan ve kurumlar için destek sağlayan bir platform olup temel Mendeley yetkinlileri üzerine kuruludur. MIE tarafından araştırmacı ve kütüphaneler için sağlanan genişletilmiş özellikler aşağıdaki gibidir:
Mendeley şunlara olanak sağlar:
• Referanslarınızı otomatik olarak istediğiniz stilde oluşturur,
• Yanınızda bilgisayarınız olmasa dahi, daha önce kullandığınız dokümanlara online erişim imkanı sağlar,
• Bilgisayarınızda yer alan okunacak ve okunmuş makalelerinizi organize eder.
• Akıllı telefonlarınız ve tabletlerinizle istediğiniz yerde dokümanlarınızı okuma imkanı sağlar
• Araştırma alanınızdaki diğer araştırmacılarla işbirliği yapmanıza olanak tanır.
• Okuduğunuz makaleleri temel alarak size aynı konuda okuyabileceğiniz başka makaleleri önerir.
Kurulum hakkında :
www.mendeley.com adresinden ”create a free account” kısmından iyte mail adresiniz ile bir hesap oluşturup programı bilgisayarınıza indirebilirsiniz. Kurumsal e-mail adresiniz ile Mendeley’e giriş yaptığınız takdirde Mendeley kurumsal sürümü kullanmaya hak kazanmış olacaksınız.
Eğer önceden kişisel e-mailiniz ile oluşturduğunuz bir hesabınız varsa, kurumsal e-mail adresiniz ile oluşturacağınız yeni kütüphanenize daha önceden oluşturmuş olduğunuz kütüphanenizi aktarmak için; Eski kütüphanenizi açıp file kısmından export’a basarak tüm yayınlarınızı .bib formatındaki bir dosyaya aktarıp kurumsal e-mailiniz ile yeni oluşturduğunuz kütüphaneyi açıp +Add new alanındaki import library kısmından ilgili formatdaki dosyayı seçerek tüm yayınları aktarabilirsiniz.
Mendeley üç platform üzerinden birbiri ile senkronize olarak çalışabilmektedir:
-Mendeley web
-Mendeley desktop
-Mendeley cep
Mendeley’de kütüphane oluşturmak :
Kütüphanenizi oluşturmak için farklı seçenekler vardır;
1- Bilgisayarınızdaki mevcut klasörler içerisindeki yayınları eklemek için ilgili klasörü açarak klasör içinden istenilen yayınlar seçilip Mendeley kütüphanenize sürükleyip bırakarak doğrudan aktarılabilir. Mendeley, akademik web sitelerinden indirilmiş olan yayınların metadatasını otomatik olarak belge içerisinden harmanlar.
2- Ya da Mendeley kütüphaneden “Add new” alanından “file(s) from computer” kısmından istenilen dosya ya da klasörlerin seçilerek Mendeley kütüphanenize aktarılması mümkündür.
İYTE Kütüphanesi olarak 2021 yılı sonuna kadar referans yönetim sistemi olan EndNote’a aboneliğimiz bulunmaktaydı. EndNote’taki kütüphanenizde bulunan referans kayıtlarınızı Mendeley’e aktarmak için EndNote’taki verilerin bir dosyaya aktarılarak (ilgili EndNote kütüphanesinden export edilerek) Mendeley kütüphanesindeki “Add new” alanından “import library” kısmındaki ilgili formattaki dosya seçilerek EndNote platformundan Mendeley’e kolayca aktarılabilir.
Tools alanından Mendeley Web Importer kullanılan tarayıcıya kurulduğunda web üzerinden bulunan kaynaklar Mendeley kütüphanesine aktarılabilir.(Bu sırada Mendeley hesabının açık olması gerekir.)
Mendeley içinden literatür tarama:
Mendeley kataloğundan literatür taraması yapılabilmesi için, Tools sekmesindeki “Search for articles online” alanına tıklanıldığında Mendeley’in arama sayfası açılır. Bu alandan literatür taraması yapılıp çıkan sonuçlardan araştırma için faydalı olacağı düşünülen kaynaklar +Add to library’e tıklayarak Mendeley kütüphanesine eklenebilir.
Kütüphane Düzenleme :
Kütüphane oluşturulduktan sonra ilgili kayıtların düzenlenebilmesi için klasörler oluşturulabilir. Mendeley desktop veya webte ekranın sol tarafındaki “collections” alanından çeşitli araştırma alanlarını birbirinden ayrı tutmak için dosyalar oluşturulabilir. Mendeley kütüphaneye atılan tüm kayıtlar her zaman all references alanında bulunur. Klasörler içine atılan kayıtlar all references alanındaki kaydın bir kopyasıdır. Klasörden silinen bir kayıt all references alanından silinmez.
Mendeley Web üzerinden kaydedilen kaynağın, Mendeley Desktop içerisinde görülebilmesi ya da Mendeley Desktop üzerinden kaydedilen kaynağın, Mendeley Web içerisinde görülebilmesi için “Sync” düğmesine tıklanarak senkronize işleminin gerçekleştirilmesi gerekir.
Mendeley kütüphanesindeki bir kaydın üzerine tıklandığında kaydın detayı kütüphanenin en sağındaki alanda görülebilir. İlgili kayda ait “author keywords” alanında bilgiler vardır, ama “tags” alanı boştur. Bu alanda ihtiyaçlara göre anahtar kelimeler oluşturulup yazılabilir. Bu da Mendeley kütüphane içindeki kayıtlarda arama yaparken filtreleme kısmında ya da doğrudan kütüphane içinde arama yapıldığında aranmak istenen kayda kolayca ulaşılmasını sağlar.
Mendeleyde bir pdf’e tıklandığında bu yeni sekmede açılır. Açılan pdflerde istenen alanlar seçilerek highlight edilebilir ya da pdf üzerine notlar alınabilir.
Atıf Yapmak:
Microsoft Word’de Mendeley eklentisini oluşturmak için Mendeley Desktop’tan bir kereye mahsus olmak üzere Tools sekmesinin altındaki “Install Mendeley Cite for Microsoft Word” alanına tıklamak gereklidir. Microsoft Word açıldığında Başvurular altında Mendeley Cite-O-Matic alanı görülecektir.
Atıf yaparken MS Word’de ilgili cümleler yazılıp ”Mendeley Cite”’a tıklandığında ekranın sağ tarafında açılan pencereden ilgili referans ya da referanslar bulunup işaretlenerek Insert’e tıklandığında atıf yapılmış olur.
Kaynakça Oluşturma:
Microsoft Word’deki “Mendeley Cite-O-Matic” alanından “Insert Bibliography” dediğimizde metin içerisinde yapılmış olan tüm atıflardan bir bibliyografi otamatik olarak oluşur.
Mendeley’de 8.000’in üzerinde atıf stili bulunmaktadır. “citation style” alanından ya da Word’deki “Mendeley Cite-O-Matic” alanından style alanından tüm stiller görülebilir ve istenilen stilde atıf verilebilir.
Zotero, araştırma ve alıntı kaynaklarını toplamak ve yönetmek için tarayıcı eklentisi olarak kullanılan, açık kaynak ve özgür bir kaynakça yönetimi yazılımıdır. George Mason Üniversitesince geliştirilmektedir.
BibDesk , makale ve makale yazarken bibliyografyaları ve referansları yönetmek için kullanılan, macOS için açık kaynaklı bir referans yönetimi yazılım paketidir . Ayrıca, PDF formatında ve diğer formatlarda bir belge kitaplığı düzenlemek ve sürdürmek için de kullanılabilir .
