COAR - Gezegen İçin Makaleni Paylaş Kampanyası: COAR Gezegen İçin Makaleni Paylaş Kampanyası

22 Ekim 2024 tarihinde COAR, EIFL ve bölgesel, ulusal ve kurumsal ortaklar - Açık İklim Kampanyası ile işbirliği içinde - iklim değişikliği literatürünü dünyaya açık hale getirmek için küresel bir çalışma başlattı. Paper Pledge, bu kritik bilginin erişimini ve okuyucu kitlesini önemli ölçüde artırmak için yüzlerce kurumla birlikte çalışıyor.

Birçok iklim değişikliği makalesi şu anda akademik bir derginin aboneleri dışında erişilebilir değil. Kampanyanın, OpenAlex verisini ve Share Your Paper servisini kullanarak tespit ettiği, son beş yılda yayınlanan iklim değişikliği konulu 3500'den fazla makale kapalı erişim yani ücretli erişilebilen içerik olarak yayımlanmış. Oysa ki bu makaleler, açık erişime sunulabilirler. Bu projenin amacı, iklim değişikliği makalelerini açık erişim sistemlerinde depolayarak, bu makaleleri herkes tarafından erişilebilir hale getirerek etkilerini büyük ölçüde artırmaktır. Projenin ilk odağı (2024 sonbahar-2025 kış), son 5 yılda yayınlanan ve erişime kapalı olan, ancak derginin kendi kendini arşivleme politikaları nedeniyle açık erişime sunulabilecek 3.700'den fazla iklim değişikliği makalesini hedefleyecektir.

Tüm katılımcıların ilerlemeleri takip ediliyor ve Ocak 2025 sonunda katılımcılar kontrol edilecektir. Bu sayede başarı öykülerini paylaşılabilecek, engelleri ve zorlukları aşmak için çözümler geliştirilebilecek ve katılımcı kurumlar arasında iş akışları iyileştirilecektir. 2025 baharında, projenin ikinci aşaması başlayacak ve son 2 yılda 44.000 iklim değişikliği makalesinden oluşan ikinci dilim hedeflenmeye başlanacaktır ve hak saklama stratejileri ve dergi kendi kendine arşivleme politikalarının yerini alan ulusal politikaları / yasal çerçeveleri olan ülkeler ve kurumlarla çalışılacaktır.

Makaleler Nasıl Belirlendi?

Kampanya için ilk hedef alınan makaleler, OpenAlex 'İklim Değişikliği' Etiketi kullanılarak belirlenen 467.000 iklim değişikliği makalesinin daha geniş bir kümesinden alınan sınırlı bir dilimdir. Açık İklim Kampanyası, OAWorks'ün Share Your Paper servisiyle iş birliği yaparak iki grup makale belirledi: 

1. Son beş yıl içinde yayımlanan ve yazarların haklarını koruduğu makaleler
2. Son beş yıl içinde yayımlanan ve yazarların kabul edilen makalelerini arşivleme hakkına sahip olduğu makaleler.

Bu yöntem, projenin başlangıç hedefi olacak yaklaşık 3.700 makalelik bir alt küme oluşturdu.

Makalelerin Geldiği Kurumlar Nasıl Belirlendi?

Share Your Paper tarafından belirlenen 3.700 makale daha sonra ilgili yazara dayalı olarak ulusal ve kurumsal bağlantıları belirlemek için OpenDOAR verileriyle kontrol edildi. Mevcut verilere göre 3.700 makaleden oluşan bir başlangıç listesi oluştu ve bu liste ilgili yazarın ülke bağlantısına göre bölümlendi.

Yayınları Toplama Süreci Nasıl İşliyor?
Ülkede ve dahası kurumda yayınları toplamanın en iyi nasıl yapılacağına karar vermenin yerel katılımcılara bağlı olduğunu unutmamak gerekir.

1. İlgili adrese kurumsal bir e-posta gönderin.
2. Ülkemizden gelen yayınların listesini içeren bir liste gönderilecek. Bu listede, ilgili yazarın bağlı olduğu kuruluşu içeren bir sütun yer alıyor.
3. Yazarla iletişime geçip, yayınını size göndermesini ya da kurumsal akademik arşivinize yüklemesini isteyin. Yazarla iletişime geçmek için şablon bir e-posta COAR adresinde akademik arşiv yöneticileri için mevcuttur.
4. Eğer bir kurumsal akademik arşiviniz yoksa, Aperta'yı kullanmanızı öneririz, ancak Zenodo'da bu amaçla kurulmuş bir topluluk da bulunmaktadır.
5. Yazara e-posta gönderdiğinizi ve yanıtlarını belgelemek için listede son sütuna herhangi bir not ekleyin.
6. Bir yayın eklendiğinde, açık versiyonun URL'sini uygun sütunda listeye ekleyin.
7. Lütfen başkaları için yararlı olabilecek deneyimlerinizi de paylaşın.

Ülkemizde Durum:

Türkiye’de OpenDOAR’a kayıtlı 184 kurumsal akademik arşiv var. İklim araştırmalarını öncelikle kurumsal açık arşivlerde, kurumsal akademik arşiv yoksa Açık İklim Kampanyası’nın Zenodo koleksiyonunda yayınlamak ve iklim krizinin çözümüne küçük bir adımla büyük bir katkı sağlamak mümkün.

Ekim ayı içerisinde COAR ve eIFL, Açık İklim Kampanyası ile birlikte, Açık Arşivler topluluklarının Gezegen için Makaleni Paylaş çağrısına daha etkin katılımı sağlamak için güçlerini birleştirdiler.

Kasım 2024'te katılımcılara projeyi tanıtmak, olası iş akışlarını tartışmak ve katılımcılara yardımcı olabilecek potansiyel kaynakları belirlemek için birkaç web semineri düzenlendi. Kasım'da düzenlenen web semineri slaytlarına buradan ulaşabilirsiniz.

Şu ana kadar kaydedilen ilerlemeyi kontrol etmek için Ocak ayı sonunda bir dizi web semineri daha düzenlenecek.

Tanıtım materyallerini indirip ve kullanmak için tıklayabilirsiniz.