Skip to Main Content

2023'e Doğru Türkiye'de Üniversite Kütüphaneleri: Mevcut Durum, Sorunlar, Çözüm Yolları, Standartlar: Sonuç ve Öneriler

5. Sonuç ve Öneriler

5. Sonuç ve Öneriler

Bu raporda bir üniversite kütüphanesinin en önemli unsurları olan bina, insan kaynağı, bütçe, koleksiyon, kullanıcı hizmetleri ve teknoloji altyapısının önemi, bu konudaki sorunlar ve çözüm önerileri kısaca sunulmuş ve son yıllarda giderek önem kazanan bilgi okuryazarlığı ile kurumsal açık erişim arşivi konularına özel olarak vurgu yapılmıştır. Giriş bölümünde de belirtildiği üzere bu rapor ile amaçlanan üniversitelerin üst düzey yöneticileri, kütüphane yöneticileri, Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümleri ve konu ile ilgili STK’ları bir çalıştayda biraraya getirerek konuyu derinlemesine tartışmak ve bu tartışmaların sonucunda üniversite kütüphanelerinin kalitesini yükseltecek standartları oluşturmaktır. Bir diğer amaç da bu sayede ulusal ve uluslararası düzeyde işbirliği ve projeler yapılmasının yolunu açmaktır.

Gelişmiş üniversitelerde kütüphaneler bir yandan klasik kütüphane hizmetlerini sürdürüp geliştirirken öte yandan araştırmacılarla yakın işbirliği içerisinde araştırma verilerinin toplanması, uluslararası standartlara göre düzenlenmesi, saklanması ve kullanıma sunulması süreçlerini kapsayan “Araştırma Verilerinin Yönetimi” (Research Data Management / RDM) konularında da önemli çalışmalar yapmaya başlamışlardır. Yapılması önerilen çalıştayın önemli konularından biri de RDM olmalı ve bu konuda geç kalınmadan ulusal bir politika oluşturulmalıdır. Üniversitelerde üretilen bütün yayınlarla birlikte araştırma verilerinin de söz konusu standartlarda toplanması, düzenlenmesi, saklanması ve yeniden kullanımı ile ilgili çalışmalar yapılmalıdır.

Yapılacak iyi bir organizasyonla kısa sürede bütün üniversite kütüphanelerinin katılımı ile aşağıdaki çalışmaların yapılması önerilmektedir:
  1. Açık erişim arşivlerin oluşturulması ve kamu kaynakları ile yapılan araştırma çıktılarının kısa sürede bütün kamuoyunun erişimine açılması.
  2. Üniversitelerin açık erişimdeki dergilerinin ortak bir platformdan erişime açılması.
  3. Dijitalleştirmede öncelik belirleme, işbirliği, kaynak ve deneyim paylaşımı çalışmalarının yapılması.
  4. Personel değişimi, eğitim ve mentorluk konularında aktif işbirliği  yapılması.
  5. İstatistiksel verilerin toplanması, yıllık olarak değerlendirilmesi ve kıyaslama (benchmarking) yapılması.
  6. Kullanıcı eğitimi ve bilgi okuryazarlığı konularında önerilen ders taslağının müfredata dahil edilmesi.

Bu çalışmaların yapılabilmesi için kütüphanecilerin ve akademisyenlerin katılımı ile sürekli ve kısa süreli çalışma grupları oluşturulmalı ve bu grupların çalışmaları doğrultusunda ulusal politikalar oluşturulmalı ve uygulanmalıdır. YÖK yapacağı denetimlerde bu politikaların uygulanıp uygulanmadığını incelemelidir.

Yukarıda sıralanan alanlarda yapılacak işbirliği ile şu kazanımlar elde edilecektir:

  • Kamu kaynakları ile üretilen bilimsel çıktıların kamuoyu ile paylaşılması.
  • Üniversitelerin yaptıkları yayınların uluslararası standartlara uygun biçimde ve birbiriyle konuşabilir sistemler üzerinde yayınlanması.
  • Dijitalleştirme konusunda emek, zaman ve para kaybının önlenerek standartlaşmaya gidilmesi.
  • Personel kalitesinin yükseltilmesi için bilgi ve deneyim aktarımının yapılması.
  • Kıyaslama yoluyla daha çok görünürlük olanağının sağlanması.
  • Bilgi okuryazarlığı programları/dersi yoluyla mevcut kaynakların daha verimli biçimde kullandırılması.
  • Kütüphaneci, öğrenci, akademisyen işbirliğinin sağlanması.
  • Yapılan AR-GE çalışmalarına destek verilmesi.